Barbarugo: een heel goed doel dat werkt!

Deel 1: ................................................(Voor deel 2, 3 en 4 van het verhaal: scrol een stukje naar beneden)
De naam zal u misschien al eerder gehoord hebben: stichting Barbarugo. Misschien minder bekend is wie de drijfveren achter deze organisatie zijn, wat de stichting wil bereiken én wat ze sinds haar bestaan al hééft bereikt. Ik kan u beloven: al heel veel goeds! De hoogste tijd om u middels een aantal artikelen in de Urbanuspost hiervan verder op de hoogte te brengen en wat u op korte termijn voor deze stichting kunt betekenen. Want als St.Urbanusparochie zijn we trots op onze medeparochianen die het initiatief hebben genomen om dit voor hun medemens en omgeving te doen.

In deze Urbanuspost willen we met u teruggaan in de tijd en vertellen over de ontstaansgeschiedenis van Barbarugo. Die ligt overigens dichterbij dan u denkt: het was pastoor Jan Verspeek die Ghana naar Nes aan de Amstel bracht en het mosterdzaadje plantte voor de oprichting van deze stichting.

Sinds 1963 was pastoor “JIMMY” Verspeek, zoals hij door de lokalen werd genoemd, missionaris in Oostelijk Ghana. Vooral in de periode 1968-1978 ontplooide hij zich in Dodi-Papase als een zeer harde werker, die gerust een troffel ter hand nam om de lokale kerk te verbouwen en de school en het ziekenhuis uit te breiden. Dat hij daarbij zijn gezondheid regelmatig tekort deed, vond hij minder belangrijk. Rond die tijd hebben de Congregaties van SMA (waartoe pastoor Verspeek behoorde), SVA en WP besloten een gemeenschappelijk bureau op te richten in Accra, vanwege de tijdrovende en bureaucratische rompslomp met betrekking tot boekingen, inklaringen, permits en dergelijke van hulpgoederen vanuit NL: het National Catholic Service Centre (NCSC). In mei 1979 werd hij benoemd als assistent directeur van deze organisatie, later zelfs directeur. En opnieuw ging hij met hart en ziel aan de gang: naar de haven van Tema om binnenkomende goederen in te klaren, naar de KLM om boekingen en reserveringen te regelen, naar de Ministeries om verblijfsvergunningen te regelen en inreisvisa aan te vragen, naar Japan Motors om auto’s te bestellen en nog veel meer zakelijke activiteiten. In 1984 keerde hij terug naar Nederland, om in 1985 tot pastoor van onze St.Urbanusparochie te worden benoemd. Echter, Ghana kon hij niet vergeten: Het ‘Church Service Centre’ werd door hem opgericht te Baambrugge van waaruit hij bijna iedere maand een container vol met hulpgoederen naar Ghana verscheepte. Dit heeft een aantal jaren goed gewerkt, echter door vermindering van het aantal Nederlandse missionarissen en de vooruitgang van de Afrikaanse landen, waar steeds meer artikelen beter (en goedkoper) ter plaatse gekocht konden worden, werd in 1991 het ‘Centre’ opgeheven. Pastoor Verspeek kon zich nu volledig wijden aan zijn pastorale taken. Dit heeft hij gedaan tot aan zijn dood in 2008.

Een aantal parochianen zijn in 2011 afgereisd naar Ghana en ontmoetten toevalligerwijs de hoofdonderwijzer van Verspeeks dorp en gingen vervolgens samen op zoek naar de plaatsen waar pastoor ‘Jimmy’ had gewerkt en geleefd. Daarbij vielen de armoede en honger bij de lokale bevolking op, maar vooral ook de vriendelijkheid. Een van die parochianen was Ruud Goedknegt. Geraakt door wat hij daar aantrof en gepassioneerd om het werk van wijlen pastoor Verspeek voort te zetten, zocht hij naar een middel om de mensen ter plaatse te helpen. En na een jaar studie wist hij het: bamboe is hun toekomst!
Op 03 december 2012 werd de stichting ‘Barbarugo’ in de gemeente ‘de Ronde Venen’ opgericht. Onderstaand een foto met de huidige bestuursleden Ruud Goedknegt, Jan Compier en Kwasi S. Oduro.

Wat daarop volgde en over het hoe, wat, waar en het waarom zullen wij u in een volgende schrijven berichten…

Uw parochieteam.

Barbarugo: een heel goed doel dat werkt! Deel 2.

Middels een aantal artikelen willen we u op de hoogte brengen van stichting Barbarugo en het wie, wat, waar, hoe en waarom van deze organisatie. In het vorige artikel vertelden we u over de ontstaansgeschiedenis van de stichting, nu willen we u wat meer vertellen over de doelstellingen, het product en om mee te beginnen: de lokale problemen waar mee afgerekend moet worden in Ghana om tot resultaat te komen.

Ghana, het is het land waar pastoor Verspeek zich met hart en ziel aan had verpand en in de jaren dat hij daar verbleef als missionaris, veel goede werken had verricht voor de lokale bevolking. Het klinkt als een exotisch paradijs waar de zon altijd schijnt en alles groen is door de rijke gronden. Dat blijkt echter bij een nadere bestudering van de feiten toch een beetje tegen te vallen…

Het noorden van Ghana behoort tot het sub-Sahara gebied. Het kenmerkt zich door een constante temperatuur van rond de 30 graden, met lokale uitschieters naar meer dan 40 graden. Daarnaast is het er erg droog, met alleen veel regen in de maanden april, mei en juni. Probleem daarbij is dat als het regent, het meeste regenwater onmiddellijk weer verdampt door de zon waardoor landbouw moeilijk te bedrijven valt en zeker niet zelfvoorzienend is. Daarnaast worden veel bomen gekapt door de lokale bevolking, al is dit niet toegestaan, om het hout te gebruiken bij de bereiding van hun maaltijden. Dit verergert het probleem van droogte. Het lokaal niet beschikbaar hebben van voldoende water en brandstof is dus een groot probleem.

Ghana is een land wat rijk is aan bodemschatten. Denk daarbij aan goud, zilver, diamanten, bauxiet, ijzererts, uranium etc. Deze bevinden zich vooral in het zuiden en zuidwesten van het land. Het noorden daarentegen komt er een stuk bekaaider van af. Het resultaat: hoge werkloosheid, daarmee armoede in de hand werkend, met als gevolg onvoldoende middelen om een bestaan op te bouwen. Waardoor kinderen niet naar school kunnen gaan, geen kennis opdoen en daardoor later ook geen baan kunnen krijgen. Een vicieuze cirkel van armoede die doorbroken moet worden! Maar hoe bestrijdt je de problemen zoals hierboven beschreven? Daar is uitgebreid onderzoek naar gedaan en uiteindelijk is er een oplossing gevonden: Bamboe kweken! Wat zijn dan de voordelen van deze grassoort? Legio kan ik u beloven; hieronder een opsomming van feiten waarom bamboe kweken een geheel nieuw toekomstperspectief kan geven aan zowel de lokale bevolking als het klimaat en leefomgeving.

Als eerste: ze kan zeer goed tegen droogte en stelt geen hoge eisen aan de bodemgesteldheid, een eerste vereiste gezien het klimaat en omgeving. Ten tweede: bamboe kweken is geen hogere wiskunde en kan door mensen geteeld worden zonder enige vakopleiding. Wat aan kennis benodigd is, wordt eenvoudig in de praktijk bijgebracht. Verder is er snel resultaat gezien haar snelle groei: in 2 jaar tijd wordt er al een hoogte van 10-20 meter bereikt. Met het materiaal als grondstof zijn de toepassingsmogelijkheden bijna eindeloos. Denk thuis aan uw steiger en hengel. Maar ook: vermengd met lijm en onder hoge druk geperst: tafels, stoelen, parketvloeren, keukens tot zelfs sterke en duurzame huizen. Maar ook servies, speelgoed, muziekinstrument en kleding tot aan uw onderbroek aan toe! Op een speciale wijze verhit levert het houtskool op, terwijl de bladeren verwerkt kunnen worden tot pellets of tot benzine. En ga zo verder.

Een ander groot voordeel van bamboe is de opbouw en samenstelling van het gras en de wijze van groei (overigens iets waar niet iedere bloementuineigenaar blij mee is…), wat ten goede komt aan het klimaat en leefomgeving: Het heeft een dikke wortelkluit, waarmee de grond wordt vastgehouden. Gedurende het regenseizoen, waarbij grote hoeveelheden water valt in zeer korte tijd, voorkomt dit modderlawines. Daarnaast zorgt het dichte bladerdak ervoor dat de zon niet meteen al het water laat verdampen, maar zich kan verzamelen in de ondergrondse, natuurlijke reservoirs. Daarnaast bindt het CO2 en zorgt het voor de vorming van een humuslaag op de grond, wat weer als voedsel dient voor alle andere vegetatie en dieren. Een ecosysteem wat zichzelf verbetert en in stand houdt!

De doelstelling van stichting Barbarugo haakt in op bovenstaande voordelen van bamboe kweken: Door het planten van bamboe voorzien ze de werkloze Ghanees van een baan, waardoor een inkomen wordt gecreëerd en de vicieuze cirkel van armoe en honger doorbroken kan worden. Ze geeft dus geen traditionele vorm van ontwikkelingshulp (waarbij geld wordt gegeven maar vaak in de diepe zakken van de corruptie verdwijnt of opgaat aan alleen organisatie) maar zorgt ervoor dat de Ghanees zelf geld verdient waardoor er brood op de plank komt, hoop op een mooie toekomst en kinderen weer naar school gaan, met alle toekomstige voordelen van dien. Daarnaast zal het planten van bamboe een grote verbetering van het klimaat en leefomgeving tot gevolg hebben, doordat deze milder wordt, regenwater niet verdampt maar wordt opgeslagen en het ecosysteem zich verbetert en ontwikkelt. Uiteindelijk zal met de bamboe als grondstof illegale houtkap tot het verleden kunnen behoren en kan er een bamboe verwerkende industrie ontstaan wat weer voor verdere ontwikkeling en welvaart zal zorgen

Oké, bamboe is het magische materiaal, dat is ondertussen wel duidelijk. Maar hoe krijgen ze het bovenstaande als stichting nu voor elkaar en zetten ze theorie om in praktijk? Dat dit niet altijd meevalt kunt u lezen in de volgende bijdrage…!

Ondertussen willen we u vragen of u de stichting een eenvoudige dienst zou willen bewijzen. De KRO wil geven aan een goed doel en heeft daartoe een aantal goede doelen geselecteerd, waaronder ook Barbarugo. De doelen kunnen een geldbedrag winnen van maar liefst €15.000,-/€10.000,-/€7.500,-! Een wedstrijd waarbij de meeste stemmen gelden. Door het geven van uw stem vóór 15 oktober a.s. maakt u het mogelijk dat Barbarugo hier een mooi bedrag kan winnen wat zij kan besteden aan het kopen van bamboeplanten, waarmee bovenstaande doelstellingen kunnen worden gehaald.

Doe mee en geef u stem via www.kro.nl/geven/stichting-barbarugo Stemmen met meerdere email-adressen is mogelijk. Informeer uw familie en vrienden. Samen zorgen we er dan voor dat heel veel mogelijk wordt! Waarvoor hartelijk dank!!

Uw parochieteam.

Barbarugo: een heel goed doel dat werkt! Deel 3.

Middels een aantal artikelen willen we u op de hoogte brengen van stichting Barbarugo en het wie, wat, waar, hoe en waarom van deze organisatie. In het vorige artikel vertelden we u over de ontstaansgeschiedenis van de stichting, nu willen we u wat meer vertellen over de doelstellingen, het product en om mee te beginnen: de lokale problemen waar mee afgerekend moet worden in Ghana om tot resultaat te komen.

Ghana, het is het land waar pastoor Verspeek zich met hart en ziel aan had verbonden en in de jaren dat hij daar verbleef als missionaris, veel goede werken had verricht voor de lokale bevolking. Ook gedurende zijn verdere leven in NL heeft hij nog veel goeds gedaan voor het land en haar inwoners, zoals u in de vorige bijdrage heeft kunnen lezen. Een aantal parochianen hebben, na geïnspireerd te zijn geraakt bij hun bezoek aan het land, de draad opgepakt en zijn verder gegaan, maar dan op een geheel eigen wijze: d.m.v. het telen van bamboe de lokale bevolking werk en daarmee een eigen inkomen verschaffen met alle positieve gevolgen van dien. De stichting Barbarugo was geboren!

Er werd contact gelegd met de Stichting Educare, een particuliere organisatie die zich richt op armoedebestrijding middels het aangaan van verschillende projecten. Middels dit contact werden door Barbarugo de bij Educare bekende chiefs van lokale stammen benaderd en de grootse bamboe-plannen uitgelegd. Dit was geen eenvoudige zaak, want mogen praten met een chief of een oudste gaat volgens een traditionele route, waarbij Hollandse jenever als plengoffer werd aangeboden… Proost! Na de soms uren durende ceremonie wijst de chief een paar mensen aan die de grond geschikt moesten maken voor de bamboe teelt. De werkers krijgen een microkrediet, een vooruit betaald loon welke weer in de toekomst verrekend gaat worden met de opbrengsten van de oogst. We bevinden ons nu in het jaar 2013: De eerste 10 hectaren werden zo aangeplant, verdeeld over 3 plantages: de eerste in Tsoxor op het uiterste puntje van een schiereiland in het immense Volta meer. De tweede bevindt zich bij een paar dorpen ten oosten van Kintampo; de derde plantage ligt tegen de grens met Ivoorkust.

Barbarugo: een heel goed doel dat werkt! Deel 4; de finale.

Middels een aantal artikelen willen we u op de hoogte brengen van stichting Barbarugo en het wie, wat, waar, hoe en waarom van deze organisatie. In de vorige artikelen vertelden we u over de ontstaansgeschiedenis van de stichting, over de doelstellingen, het product en de lokale problemen waar mee afgerekend moet worden in Ghana om tot resultaat te komen. Maar hoe zet de stichting nu theorie om in praktijk om zo tot resultaat te komen? Hieronder het succesverhaal!

Ghana, het is het land waar pastoor Verspeek zich met hart en ziel aan had verpand en in de jaren dat hij daar verbleef als missionaris, veel goede werken had verricht voor de lokale bevolking. Ook gedurende zijn verdere leven in NL heeft hij nog veel goeds gedaan voor het land en haar inwoners, zoals u in de vorige bijdrage heeft kunnen lezen. Een aantal parochianen hebben, na geïnspireerd te zijn geraakt bij hun bezoek aan het land, de draad opgepakt en zijn verder gegaan, maar dan op een geheel eigen wijze: d.m.v. het telen van bamboe de lokale bevolking werk en daarmee een eigen inkomen verschaffen met alle positieve gevolgen van dien. De stichting Barbarugo was geboren! Er is in de jaren na de oprichting veel werk verzet. Waar het eerst moeilijk was om lokaal toestemming te krijgen voor het aanplanten van bamboe, kwamen na verloop van tijd de aanmeldingen vanzelf binnen om alsjeblieft ook bij hen bamboe te komen planten. Inmiddels zijn er vele hectaren met het groene goud aangeplant, in 2015 alleen al 11 nieuwe plantages verspreid over 9 dorpen. Niet altijd even eenvoudig: eerst moet de locatie geschikt gemaakt worden, door het verwijderen van boomstronken, olifantsgras en ander onkruid. Vervolgens moeten de planten naar de locatie overgebracht worden. Denk daarbij aan modderige wegen, met veel kuilen, die vol staan met water in het regenseizoen. Laat dat laatste nou net de ideale tijd zijn om de planten te poten…

Even een zijsprongetje: Het buurland Togo is inmiddels ook bekend geraakt met de expertise die Barbarugo heeft opgebouwd met bamboe. Zij hadden een heel ander probleem waar ze een oplossing voor zochten: aardverschuivingen na hevige regenval. Hele akkers met gewassen verdwenen soms na een overvloedige moesson-stortbui. Gelukkig heeft de stichting hier een oplossing voor: ze heeft een goede woekeraar in de aanbieding. U kent ze vast wel, de bamboe die bij de buren 3 huizen verderop in de tuin staan maar na 1 jaar ineens bij u op het terras de kop opsteekt… Ideaal om de grond goed vast te houden middels het fijnverdeelde wortelgestel en licht genoeg om niet, zoals de zware bomen, weg te spoelen tijdens de zware buien. Als experiment zijn er nu langs een rivierbedding enkele honderden bamboes geplant. Volgend jaar is de intentie om langs een 100km lange rivier de oever met bamboe te beplanten om zo de grond te beschermen tegen verschuiving. Het project wordt betaald door de overheid.

Vele hectaren vol zetten met bamboe… Geen sinecure! Maar de mensen zijn gemotiveerd en willen graag geld verdienen om zo een bestaan op te kunnen bouwen. Staan de planten eenmaal in de grond, hebben ze vooral de eerste periode veel extra water nodig. En dat gaat niet zoals we gewend zijn in Nederland door even de slang aan te sluiten op de waterleiding. Hoe dan wel? Vullen die emmer met water, vervolgens op je hoofd en lopen maar!

Tegenslagen zijn er helaas ook. Het regenseizoen kwam in 2015 helaas pas een maand later op gang, waardoor 4 plantages met net aangeplant gewas het niet hebben overleeft door een tekort aan water. Die watervoorziening is dus heel belangrijk, maar helaas nu nog niet goed geregeld. Daar wil Barbarugo ook wat aan doen! Door het plaatsen van waterpompen is er lokaal altijd water beschikbaar om de planten te kunnen besproeien. En als de planten eenmaal goed geworteld zijn, kunnen de lokalen de pompen gebruiken voor hun eigen moestuin, ofwel 2 vliegen in één klap. Maar ook daar is weer geld voor nodig. Middels de Vastenaktie in 2017 hoopt de stichting voldoende financiën bij elkaar te krijgen om een 11-tal handpompen aan te kunnen schaffen. Ook onze eigen St.Urbanusparochie zal hieraan meedoen, evenals een aantal parochies in de nabije omgeving van Nes aan de Amstel.

Sinds de oprichting van stichting Barbarugo is er veel gebeurd en gerealiseerd. Begon ze in 2012 met het importeren van de eerste bamboeplantjes uit Indonesie, inmiddels heeft zij haar eigen kwekerij waar vele duizenden plantjes worden gekweekt en klaar gemaakt om te worden beplant over vele honderden hectaren. Hele bossen zijn zo al gerealiseerd; de eerste aanplanten zijn nu reeds meer dan 10 meter hoog. Het succes is overweldigend: De lokale bevolking vaart er wel bij en heeft hiermee een middel gevonden om uit haar armoe bevrijd te worden. Buurland Togo wordt geholpen met het voorkomen van natuurrampen.

Ook financieel heeft het goede vooruitzichten: In de grond zit veel ijzererts waarvoor een fabriek moet worden gebouwd om deze vervolgens middels een verhittingsproces om te zetten in ijzer. Hiervoor is brandstof nodig, waarbij in eerste instantie werd gekeken naar cokes uit China. Milieu- en kostentechnisch een drama. Hiervoor zou bamboe kunnen worden gebruikt. De Nederlandse regering is bereid om €600.000,- voor te financieren om deze fabriek te kunnen realiseren. HortiTerra, een Nederlands-Ghanese onderneming die als doel heeft kassencomplexen van bamboe te realiseren om groenten te verbouwen, waarbij Barbarugo in de toekomst het bouwmateriaal kan leveren. Er zijn vergevorderde plannen om een pellet fabriek te beginnen, waarbij Barbarugo het bamboe kan leveren waarvan de pellets worden gemaakt.

Dit alles kon alleen worden gerealiseerd dankzij de geweldige, onvermoeibare en onbaatzuchtige inzet van het bestuur en leden van Barbarugo. U kunt daar overigens ook uw steentje aan bijdragen: de stichting is steeds op zoek naar vrijwilligers die haar willen helpen met de verschillende projecten en het succes uit te breiden. Ook financieel kunt u uw bijdrage leveren: het komt regelrecht ten goede aan de projecten die lopen, waaronder het waterpomp-project. Van harte aanbevolen!
We willen de stichting Barbarugo heel veel succes wensen met het verder realiseren van hun doelstellingen. Veel is al gebeurd, nog meer zal ongetwijfeld gaan volgen in de nabije toekomst. Leest u daarvoor de nieuwsbrief die ongeveer elk half jaar verschijnt op de eigen website:
www.ghanakaderhulp.wordpress.com
Als St.Urbanusparochie zijn we er trots op dat een aantal van onze eigen parochianen dit hebben kunnen realiseren voor onze medemens. Respect en bewondering zijn wat ons betreft op hun plaats!

Uw parochieteam.